'Ze mogen wel opschieten. Elke dag kwijnt 't Poeltje een stukje meer weg'
Pleidooi voor opknapbeurt molenruïne in Oegstgeester nieuwbouwwijk Poelgeest

door Nancy Ubert

OEGSTGEEST- In de Klaas Hennepoelpolder, de 'achtertuin' van nieuwbouwwijk Poelgeest, staat verscholen tussen de knotwilgen en hoog struikgewas de geruïneerde molen 't Poeltje. De gemeente Oegstgeest heeft geen plannen om de Poelmolen te renoveren. In het voorontwerp bestemmingsplan van de polder staat te lezen dat Oegstgeest de molen wil 'conserveren' in de hoop dat zich daar vleermuizen en uilen nestelen. Biologiedocent Roeland Aerden, bewoner van de nieuwbouwwijk, heeft daarover zo zijn twijfels en hoopt dat de molen toch wordt opgeknapt. Aerden volgt bij de Milieuvereniging IVN een opleiding tot natuurgids en heeft de Klaas Hennepoelpolder tot zijn onderzoeksterrein gekozen.

In ruim veertig jaar verloor het Poeltje zijn status. Zo is de kap ingezakt en de uitbouw aan de achterkant verdwenen. (Foto: Mark Lamers)

in de hoop dat de stichting voor de renovatie kon zorgdragen. Voorzitter Loek Dijkman raakt bijna geïrriteerd als de naam 't Poeltje wordt uitgesproken. Hij zegt dat hij 'vol droefenis wordt vermoeid'. "Zo spijtig hoe alles is verlopen. Moet nu die hele discussie worden herhaald? Mijn dossier is inmiddels acht centimeter dik.

Zoveel tegenwerking van de gemeente gehad. Schandalig gewoon. Het herstelplan lag klaar, financieel was de zaak rond. De afgelopen jaren is er zoveel verziekt. En nu kan die molen niet genoeg wind meer vangen, met die dichte bebouwing. Bovendien wordt van de polder een moerasgebied gemaakt. Beetje ridicuul om een molen, die vroeger de boel moest droogdraaien, nu met zijn voeten in het water te zetten.

Hij zegt dat de verwaarloosde molen uit 1773 beter gerenoveerd kan worden, want vleermuizen nestelen zich niet graag op , spuugafstand van mensen: "De huizen die nog gebouwd moeten worden, komen te dicht bij de molen staan

.Niet alleen valt de ruïne uit de toon, ook is die plek een aanlokkelijke, tevens gevaarlijke, speelplaats voor kinderen. Bovendien dreigen de knotwilgen die daar staan te bezwijken onder het gewicht van hun eigen takken. We moeten zo snel mogelijk snoeien.

Persoonlijk verwacht ik niet veel van deze plek als leefomgeving voor uilen en vleermuizen."
Aerden hoopt niet alleen dat het groen, maar ook de Poelmolen nieuw leven ingeblazen kan worden.

Opgeknapt kan deze molen goed dienst doen veronderstelt de biologiedocent. Als opwekker van groene stroom bijvoorbeeld. Op die stroom kan dan het gemaal van de. polder draaien.

 

Ook zou in de molen een klein informatiecentrum gehuisvest kunnen worden; een post van de stichting Zuid-Hollands Landschap, een infocentrum van staatsbosbeheer of het milieueducatief centrum van Oegstgeest waarover de politici de laatste tijd weer praten. Een snoep- en ijswinkeltje is een andere optie. Leuk voor de recreanten die straks door het polderpark wandelen en fietsen. Als laatste idee oppert Aerden van de molen een speelplek voor de jeugd te maken.

De politici van Oegstgeest typeren de plannen van Aerden als sympathiek, maar wethouder Meester wil nog geen toezeggingen doen. Restauratie van de molen staat immers niet hoog op het wensenlijstje van het college. Niet alleen Aerden betreurt dat. Boer Leo Zwetsloot, die een paar jaar geleden vanuit Oegstgeest naar de Achterhoek verhuisde, was al jaren de eigenaar van de molen.
"Al die tijd ben ik door de gemeente tegengewerkt", zucht hij over de telefoon. "
Ik heb de moed opgegeven. Indertijd was ik bereid er geld in te steken.

 

Voor het behoud van de molen dan, niet voor een vleermuizenhol, want dat is natuurlijk een belachelijk plan. Ze moeten bordjes neerzetten, willen ze die beestjes de weg naar de molen wijzen."

Zwetsloot laat de geruïneerde molen voorlopig voor wat hij is. "Afbreken? Zelfs dat niet. Dat ding brokkelt vanzelf wel uit elkaar." 't Poeltje, ooit ook nog molen Elisabeth geheten, werd meer dan 200 jaar geleden gebouwd om het omliggende land te bemalen. Tot diep in de twintigste eeuw deed de molen zijn werk.

Zo is de kap ingezakt en de uitbouw aan de achterkant verdwenen. Zwetsloot heeft 't Poeltje zo'n twintig jaar geleden in erfpacht aan de Rijnlandse Molenstichting gegeven,

Daarna diende hij als woonhuis. Als laatste werd de molen bewoond door twee kleuterjuffen in opleiding. In 1958 woonden de dames er nog. Na hun vertrek begon het verval. In ruim veertig jaar verloor 't Poeltje zijn status.

Zonde van die polder ook, want die was de kleinste van Nederland."De Rijnlandse Molenstichting heeft indertijd met Zwetsloot oprecht geprobeerd de molen te restaureren", zegt Dijkman. "In samenspraak met de provincie en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, hoewel de molen geen rijksmonument is. Toen de gemeenteraad dat onzinnige plan aanvaardde om de molen tot vleermuizenburcht te bestemmen, hebben wij Oegstgeest laten weten dat wij bereid waren de molenruïne aan het Zuid-Hollands Landschap over te dragen.Want die zou ook het groen in de polder gaan beheren. Weet u, wij zijn molenbeheerders en geen ruïnebewakers." Mocht de gemeente uiteindelijk toch besluiten 't Poeltje in oude luister te herstellen, dan gaat de opknapbuurt heel wat kosten. Volgens Dijkman moet de molen eigenlijk worden verplaatst naar een ander deel van de polder, willen 4 wieken nog wind vangen. De verhuizing en de renovatie gaan al snel een slordige 450.000 euro kosten, schat hij in. Boer Zwetsloot: "Ze mogen wel opschieten. Elke dag kwijnt 't Poeltje een stukje meerweg."